भारतात एआय रोजगार वाढणार, 2030 पर्यंत 10.35 दशलक्ष संधी

एजेंटिक एआय भारताच्या रोजगार क्षेत्राला नव्या रूपात घडवत आहे. सर्विसनाऊच्या 2025 रिसर्चनुसार पुढील पाच वर्षांत 3 दशलक्ष नवीन टेक कर्मचाऱ्यांची भर पडणार आहे.

नवी दिल्ली :सर्विसनाऊ एआय स्किल्स रिसर्चनुसार, 2030 पर्यंत भारतातील 10.35 दशलक्ष रोजगारांना एआयमुळे नव्यानं आकार मिळणार आहे. एजेंटिक एआयचा प्रभाव उत्पादन, रिटेल आणि शिक्षण क्षेत्रांत मोठ्या प्रमाणात जाणवणार असून, यामुळे पुढील पाच वर्षांत 3 दशलक्ष नवीन टेक कर्मचाऱ्यांची भर होईल.भारताच्या रोजगार बाजारपेठेत मोठा बदल घडत असताना, डेटा इंजिनिअरिंग आणि सायबर सिक्युरिटी या क्षेत्रांमध्ये लक्षणीय कमतरता आहे. नॅशनल स्किल गॅप स्टडी नुसार, देशात सध्या 2-2.25 लाख डेटा इंजिनिअर्स आणि 40-50 हजार डेटा सिक्युरिटी व्यावसायिकांची उणीव आहे.

तंत्रज्ञान क्षेत्रातील नवीन संधी

एआय क्रांतीमुळे अनेक नवीन नोकऱ्या निर्माण होत आहेत. विशेषतः:

• डेटा सायंटिस्ट
• मशीन लर्निंग इंजिनिअर
• एआय प्रोडक्ट मॅनेजर
• रोबोटिक्स इंजिनिअर

या पदांमध्ये केवळ संधीच नाहीत तर उच्च पगार आणि आकर्षक ऑफर्स देखील आहेत. सायबर सिक्युरिटी क्षेत्रातील कमतरतेमुळे एथिकल हॅकिंग, क्लाउड सिक्युरिटी आणि डेटा प्रोटेक्शन तज्ज्ञांना मोठ्या कंपन्यांकडून विशेष मागणी आहे.

एआय-समर्थित अभ्यासक्रम

सर्विसनाऊ युनिव्हर्सिटीने विद्यार्थ्यांसाठी व तरुण व्यावसायिकांसाठी मोफत कोर्सेस सुरू केले आहेत. यामध्ये:

• डिजिटल क्रेडेंशिअल्स
• ‘युनिव्हर्सिटी ऑफ यू’ (वैयक्तिकृत एआय शिक्षण)
• सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट
• डेटा इंजिनिअरिंग
• गेमिफाइड शिक्षण मॉड्यूल्स

हे अभ्यासक्रम विद्यार्थी, कर्मचारी, ग्राहक आणि भागीदार सर्वांसाठी उपलब्ध आहेत.

उद्योगात बदल

एजेंटिक एआयमुळे पारंपरिक उद्योग झपाट्याने बदलत आहेत:

• उत्पादन क्षेत्र: स्मार्ट फॅक्टरीज
• रिटेल क्षेत्र: वैयक्तिक खरेदी अनुभव
• शिक्षण क्षेत्र: अनुकूलित (adaptive) शिक्षण पद्धती

जरी काही पारंपरिक नोकऱ्या कमी होत असल्या तरी, नवीन प्रकारच्या भूमिकांसाठी मोठ्या प्रमाणात मागणी निर्माण होत आहे.“एआयमुळे रोजगार नष्ट होत नाहीत, तर त्यांना नव्या संधी व परिभाषा मिळत आहेत. भारतातील तरुणांसाठी हा परिवर्तनाचा काळ आहे,” असे सर्विसनाऊच्या अहवालात नमूद आहे.तंत्रज्ञान तज्ज्ञांच्या मते, जे लोक सतत शिकत राहतील आणि नवीन डिजिटल कौशल्ये आत्मसात करतील, त्यांच्यासाठी भविष्यात मोठ्या संधी उपलब्ध होतील.

सरकारी धोरणे

केंद्र सरकारने नॅशनल एज्युकेशन पॉलिसी 2020 अंतर्गत एआय, डेटा सायन्स आणि रोबोटिक्स यासारखे विषय औपचारिक अभ्यासक्रमात समाविष्ट केले आहेत.

• आयटी पार्क्स आणि स्टार्टअप इन्क्यूबेटर्सला प्रोत्साहन
• राज्य सरकारांकडून डिजिटल रोजगार निर्मितीवर विशेष भर